OVT

(01:48) Deze week kreeg het zogeheten E1-plan groen licht in Israël: een project voor de bouw van 3.400 woningen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Minister van Financiën Bazalel Smotrich zei dat dit plan een Palestijnse staat definitief zal ‘begraven’. Daarmee reageerde hij op de groeiende groep landen die Palestina als staat hebben erkend.   Te gast is antropoloog en Israël-kenner Erella Grassiani, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.  (13:34) Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Deze week: schrijver Benjamin Moser over ‘With My Own Eyes’ van Felicia Langer.  (52:05) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Dit keer het nummer ‘Ladies First’ van Queen Latifah met Kim Dankoor, onderzoeker naar hiphopfeminisme.  (01:06:54) Deze zomer in OVT: de beste historische documentaires uit andere programma’s en podcasts. Deze laatste aflevering: Aflevering 1 van de 10-delige podcast Herrijzend Nederland. Radio in oorlogstijd, die programmamaker Peter de Ruiter maakte voor Beeld & Geluid.   Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden onder de naam Radio Herrijzend Nederland. In de podcast horen we authentieke fragmenten van deze zender, maar ook van Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum. Een serie over radio in oorlogstijd en de strijd om de hoofden en harten van de luisteraars.      Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-24-augustus-2025  (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-24-augustus-2025)

(01:28) De VN-top over plastic in Genève liep afgelopen vrijdag op niks uit. Er komen geen maatregelen voor de plasticproblemen. Terwijl elke dag het equivalent van 2000 vuilniswagen aan plastic de zeeën, rivieren en meren in wordt gedumpt. En dit staat nog los van de microplastics die tot in onze hersens aangetroffen worden. Het ooit wonderlijk product is nu een boosdoener. Te gast is letterkundige en milieuhistoricus Geert Buelens.  (12:08) Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Deze week: historicus en journalist Lotfi El Hamidi en filosoof Michiel Leezenberg over ‘Muqaddimah’ van Ibn Khaldun uit 1377.   (51:39) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Deze keer de koning van het Nederlandse protestlied; Boudewijn de Groot over zijn nummer ‘Welterusten, mijnheer de president’.  (1:07:29) Deze zomer in OVT: historische documentaires die niet door ons zijn gemaakt maar die we zo mooi vinden dat wij ze graag willen laten horen.  Deze week: Een moskee op een ansichtkaart, een aflevering uit de podcast Platte Grond. Een heel erg fijne podcast over architectuur. Zoals de makers zelf zeggen: Een serie over de kracht van architectuur en over plannen voor de toekomst. Over torenhoge ambities en over het spoor soms volledig bijster zijn. Een verhaal gemaakt door Mariëtte Heres.    Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025  (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025 %20)   (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025 %20)

(01:19) Al meer dan twee jaar is Soedan verstrengeld in een oorlog met catastrofale gevolgen. Twee derde van het land heeft humanitaire hulp nodig en vijftien miljoen mensen zijn ontheemd. Het is de grootste humanitaire ramp ter wereld. De directe oorzaak; een machtsstrijd tussen het Soedanese regeringsleger en de paramilitaire RSF. Maar waar liggen de wortels van het conflict?  Te gast is Anette Hoffmann, Sudanexpert en senior research fellow bij Clingendael.  (16:54) Over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Dit keer schrijver Lisa Weeda over Alles stroomt van Vasili Grossman (54:15) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Deze week het Ierse rebellenlied Óró, sé do bheatha 'bhaile met Keltoloog Nike Stam.  (01:09:08) Deze zomer in OVT: historische documentaires die niet door ons zijn gemaakt maar die we zo mooi vinden dat wij ze graag willen laten horen.  Deze week: Verplicht vrije seks, een bizar verhaal over een Nederlandse maoïstische commune in de jaren ‘80. Heel erg mooi gemaakt door Jan Maarten Deurvorst voor het programma Radiodoc, de voorloper van de VPRO/NTR podcast DOCS. De documentaire komt uit 2014. Eindredactie: Jair Stein. Eindmontage: Alfred Koster  Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025  (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-10-augustus-2025)

(01:35) Gister vond de jaarlijkse Canal Parade weer plaats en zondag is het slotfeest van Pride 2025. We gaan praten over de ontwikkeling van de Pride, van de Stonewall-rellen in 1969, de eerste Amsterdamse Canal Parade in de jaren 90 tot nu, met Michiel Klaassen, journalist en bezig met een boek over de geschiedenis van de Amsterdamse Pride.  (18:50) Over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? Onze zomerserie 'Oude woorden, nieuwe wereld' gaat over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Dit keer schrijver Raoul de Jong over ‘De wereld van gisteren’ van Stefan Zweig en ‘Down There on a Visit’ van Christopher Isherwood.  (55:47) Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Deze week het nummer Plegaria a un Labrador van de Chileense Victor Jara met muzikant Maurino Alarcón   (1:13:00) Deze zomer in OVT: historische documentaires die niet voor ons zijn gemaakt maar die we zo mooi vinden dat wij ze graag willen laten horen. Deze zondag: ‘De vrouwenflat’, een documentaire van Sandra Rottenberg die ze maakte voor DOCS (VPRO/NTR).   ‘De vrouwenflat’ gaat over de flats die tussen 1940 en 1965 verrezen in Nederland, speciaal gebouwd voor alleenstaande werkende vrouwen. Vrouwenorganisaties zetten zich al sinds het begin van de 20e eeuw in om woonruimte voor alleenstaande vrouwen te realiseren. Voormalig onderwijzeres Fiet Kraamwinkel kreeg dankzij de bemoeienis van het schoolhoofd van de school waar zij werkte in 1963 eindelijk een eigen éénkamerwoning. Nu wordt haar flat grondig gerenoveerd en verhuist ze op haar 98e naar een seniorenwoning. Sandra Rottenberg zoekt haar oude schooljuf rondom de verhuizing op.  Meer info: https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-3-augustus-2025  (https://www.vpro.nl/ovt/artikelen/ovt-3-augustus-2025)

(01:30) In onze zomerrubriek over historische protestsongs deze keer het lied van de Anjerrevolutie in Portugal, 1974. Leonor Raven maakte deze revolutie mee en is te gast. (12:17) We tippen deze zomer ‘Bouta’s laatste zet’, de podcast van Argos en Investico, gemaakt door Linda van der Pol en Sylvana van den Braak. We laten een bewerking van de eerste twee afleveringen horen. Over decembermoorden in Suriname, waarbij vijftien tegenstanders van het militaire regime werden vermoord, en de rol van toenmalig legerleider Desi Bouterse erin.

(01:10) De hongersnood in Gaza. Te gast is Charley Boerman, cultuurwetenschapper en onderzoeker bij het project Heritages of Hunger (Erfenissen van honger). (14:05) Onze zomerserie  ‘Oude Woorden, nieuwe wereld’ #2. Schrijver Marian Donner kiest ‘Het hoofdkussenboek’ van Sei Shonagon. Met hoogleraar Japanse talen en culturen Ivo Smits.

(00:45) In de eerste aflevering van onze zomerrubriek Historische Protestsongs duiken we in het lied Get Back van Big Bill Broonzy met een wel heel bijzondere gast: zijn zoon Michael van Isveldt. De Amerikaanse bluesartiest Big Bill Broonzy zong in het lied Get Back vóór de opkomst van de burgerrechtenbeweging over de segregatie in de Verenigde Staten. De zanger en gitarist wordt gezien als een van de grondleggers van de rythm and blues; volgens Keith Richards wakkerde Broonzy zijn liefde voor de gitaar aan, en zijn muziek werd onder andere gecovered door Eric Clapton. Samen met gitarist Joep Pelt vertelt Michael van Isveldt – de enige zoon van Big Bill Broonzy – meer. Deze zomer duiken we in een wereld van muziek die meer deed dan alleen vermaken. In onze nieuwe rubriek Historische protestsongs hoor je de verhalen achter de liedjes die wereldwijd aanzette tot denken, actie of verzet. Van chansons tot hiphop, van Vietnam tot Chili; elke week staat een protestsong centraal die de tijdgeest ving en beïnvloedde. We namen de beste tips van jullie – trouwe OVT-luisteraars- mee. Welke artiesten staken hun nek uit? Wat wilden ze zeggen? En waarom raakt hun muziek ons nog steeds? Te gast is o.a. de koning van het Nederlandse protestlied; Boudewijn de Groot. (20:19) Begin jaren 80 waren er verschillende protesten tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten in Nederland. Het bekendst was het vredeskamp bij de militaire vliegbasis in Woensdrecht, maar ook bij de basis in Volkel werd geprotesteerd. Het was een publiek geheim dat daar al sinds 1959 kruisraketten lagen. Begin 1984 streek er een Vrouwen Vredes Kamp neer dat in de loop der maanden op steeds meer weerstand stuitte uit de directe omgeving. Paulien Loerts sloot zich als 19-jarige aan bij het kamp. Meer dan veertig jaar later reist ze samen Chris Bajema terug naar Volkel. Meer info: www.vpro.nl/ovt

(01:26) Een historisch moment, afgelopen donderdag, in de relatie tussen Frankrijk en haar voormalige kolonies in West-Afrika: Frankrijk voltooide de militaire terugtrekking uit Senegal. Daarmee is na 65 jaar een einde gekomen aan de permanente militaire aanwezigheid van Frankrijk in West-Afrika. Waarom zijn ze weg. En minstens zo interessant: Hoe kan het dat ze zo lang zijn gebleven? We vragen het aan oud-diplomaat en schrijfster Mirjam Tjassing. (14:33) Over historische boeken die ons het heden beter doen begrijpen. Welke echo’s uit het verleden schudden ons wakker, geven houvast of bieden troost? De wereld verandert. Wie het nieuws volgt of gewoon om zich heen kijkt, kan zich verloren voelen. Soms lijkt de wereld van vandaag aan andere wetten te voldoen dan die van gisteren. Maar de spiegel van de geschiedenis kan helpen om het nu te begrijpen.   Daarom vraagt OVT deze zomer in de serie ‘Oude woorden, nieuwe wereld’ aan zes schrijvers en denkers welk historisch boek hen helpt de wereld van nu te begrijpen. Deze zes denkers en schrijvers laten hun licht schijnen op de kwesties van nu, met de woorden van toen:  Deze week: Beatrice de Graaf, historica en terrorismeonderzoeker over het boek ‘In de schaduwen van morgen’ van Johan Huizinga. Meer info: www.vpro.nl/ovt

(01:00) Bosbranden, stakingen, A.I. en goedkopere locaties om te filmen in andere landen; Hollywood als epicentrum van de filmindustrie ligt onder vuur. Betekenen de bedreigingen het einde van Hollywood als centrum van de filmwereld? Filmwetenschapper Peter Verstraten komt hierover vertellen én over eerdere bedreigingen voor Hollywood.   (13:37) Dertig jaar geleden werd Srebrenica onder de voet gelopen door het Bosnisch-Servische leger. In vijf dagen tijd werden er meer dan achtduizend mensen vermoord en duizenden gedeporteerd. Veel gevluchte Bosniërs vonden hun thuis in Nederland. De afgelopen jaren lag de focus vooral op de Nederlandse blauwhelmen die aanwezig waren bij de val van Srebrenica. Maar wie zijn de Bosnische Nederlanders die deze geschiedenis met zich meedragen?  In De 11 stemmen van Srebrenica gaan journalist en Balkanexpert Marjolein Koster en genocide-deskundige en Srebrenica-overlevende Alma Mustafić op zoek naar hun verhalen. Hoe leef je verder met een oorlogsverleden in een maatschappij die jouw geschiedenis niet kent of begrijpt? En wat kunnen wij leren als we écht naar hen luisteren?  De 11 stemmen van Srebrenica is een productie van Marjolein Koster, Alma Mustafić en OVT. Mede mogelijk gemaakt door o.a. het Mondriaan Fonds en de gemeente Utrecht.  De 11 stemmen van Srebrenica is een multimediaal project. Er is een fotoserie voor de Volkskrant van fotograaf Robin de Puy en binnenkort openen twee tentoonstellingen: in Nationaal Kamp Vught en in DOTODOK Utrecht. Voor meer informatie ga naar: www.11stemmen.nl  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-07-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-07-2025.html)

(01:53) Taiwan is bezig met haar grootste militaire oefening ooit. Han Kuang, zoals deze oefening heet, wordt al sinds 1984 jaarlijks uitgevoerd om voorbereid te zijn op een verrassingsaanval van China. De oefening is groter dan ooit, maar is de dreiging vanuit China ook groter dan ooit? Daarover te gast is Casper Wits, sinoloog en japanoloog aan de Universiteit Leiden.  (12:26) Wetenschappers hebben een tot nu toe onbekende Babylonische hymne ontdekt. Dankzij AI, die talloze kleitabletten met spijkerschrift heeft geanalyseerd. De uitkomst: een lofzang over het Mesopotamische Babylon. Te gast is Willemijn Waal, universitair docent Assyriologie en Hettitologie.   (20:04) De column van John Jansen van Galen.  (24:30) Deze zomer is het 80 jaar geleden dat Indonesië zich onafhankelijk verklaarde van Nederland. De Indonesische regering grijpt het aan als gelegenheid om een nieuwe nationale geschiedenis te laten schrijven, die het verhaal van onafhankelijkheid en trots moet versterken. Maar wat betekent het als Indonesië zijn verleden gaat herschrijven? Journalist Feba Sukmana vertelt.    (26:27)  Recensies van Wim Berkelaar  In de ban van Vietnam - Rimko van der Maar  De puber en de pedagoog - Mineke van Essen en Sanne Parlevliet  Perla - Alexandra Makarová    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-07-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/13-07-2025.html)